Erkekte üreme

Erkek üreme organları hangileridir? Erkek üreme organları; penis, testisler (yumurtalıklar), prostat ve seminal bezlerdir. Sperm ve testosteron (erkeklik hormonu) üreten testisler skrotum adı verilen bir torba içinde yerleşmişlerdir. Spermlerin üretildiği seminifer tübüller adı verilen kanalcıklar birleşerek daha büyük kanalları ve epididimis adı verilen kanalı oluşturur. Spermler epididimisten geçerken hareketlilik kazanır ve olgunlaşır. Epididimisten çıkan spermler yumurtayı dölleme yeteneği kazanmışlardır.Penis, süngerimsi ve erektil dokulardan oluşur. Penisin erektil dokusu cinsel ilişki sırasında kanla dolar ve ereksiyon (sertleşme) gerçekleşir. İdrar ve meni penisteki üretra adı verilen kanaldan dışarı çıkar. Erkek üreme fonksiyonlarında hangi hormonlar rol oynar? Erkek üreme fonksiyonlarını beyindeki hipofiz bezinden salgılanan FSH (folikül uyarıcı hormon) ve LH (luteinize edici hormon) olarak adlandırılan hormonlar kontrol eder. FSH erkeklerde testislerde sperm üretimini sağlar. LH ise testislerde bulunan Leydig hücreleriniuyararak testosteron (erkeklik hormonu) salgılanmasını sağlar. Erkeksi fiziksel karakterlerin gelişiminden sorumlu olan testosteron sperm üretimine dekatkıda bulunur. Sperm nasıl üretilir ? FSH ve testosteron hormonları spermleri oluşturan germ hücrelerini (olgunlaşmamış sperm hücrelerini) uyarır ve bu hücreler bölünerek olgunlaşır. Sırasıyla spermatogonia, spermatid ve spermatozoa olarak adlandırılan sperm hücreleri oluşur. Sperm hücresi üç kısımdan meydana gelir. Sperm hücresinin baş kısmı kromozomları (genetik materyali) içeren yapıdır. Boyun sperm hareketliliği için gerekli enerjiyi, kuyruk kısmı ise spermin hareketini sağlar. Sperm 0.05 mm uzunluğunda ancak mikroskop ile görülebilen küçük bir hücredir. Sperm ne kadar zamanda üretilir? Spermin üretilmesi 60 gün, epididimis adı verilen kanaldan geçmesi 10-14 gün sürer. Meni spermden başka neler içerir? Meni spermlerle beraber prostat ve diğer üreme bezlerinden salgılanan sıvıları içerir. Seminal sıvı adı verilen bu sıvı sperm hücrelerinin taşınmasına ve beslenmesine yardımcı olur. Ejekülasyon (boşalma) sırasında neler olur? Penis kökündeki kasların kasılması ile penisden meni fışkırır. Meni miktarı 1-6 ml arasında değişir. Ejekülasyon anında meni kıvamı koyudur. Prostat bezinden salgılanan enzimler 20-30 dakika içinde meninin sıvılaşmasını sağlar. Menideki spermler rahim ağzı salgısına karışır ve beş dakikada yumurtalık kanallarına ulaşır. İlişki sırasında ne kadar sperm salınır ? Boşalma ile vajinaya 100-300 milyon arasında sperm bırakılır. Yumurtanın döllenebilmesi için ne kadar sperme ihtiyaç vardır ? Vajinaya boşalan spermlerden ancak 25-30 tanesi yumurtanın yakınına ulaşır. Bunlardan bir tanesi yumurtanın zarını delerek geçer ve yumurtayı döller. Kadın vücudunda sperm kaç saat canlı kalır? Sperm hücresi vajinada 2-4 saat yaşar fakat ilişkiden 16 saat sonra bile vajinadan alınan örneklerde canlı sperm görülebilir. Kadında enfeksiyon olduğunda veya cinsel ilişki sırasında kayganlaştırıcı maddeler kullanıldığında spermler daha kısa süre canlı kalır. Cinsel perhiz ile sperm sayısı arttırılabilir mi ? Uzun süre boşalma olmadığında spermler yumurtayı dölleyebilme yeteneklerini kaybederek dejenere olur. Cinsel perhiz süresi uzadıkça sperm sayısı artsa bile kalitesi iyileşmez, normal yapıdaki spermlerin oranı azalır. İdeal cinsel perhiz süresi 2-5 gündür. Hastalıklar sperm sayısını etkiler mi? Basit bir soğuk algınlığı bile sperm sayısını ve kalitesini bozar. Sperm analizi geçirilen hastalıklar göz önünde bulundurularak yapılmalı ve analiz sonucunun bozuk olduğu durumlarda üç ay sonra sperm analizi tekrarlanmalıdır. Sigara ve alkol erkek üreme sağlığını etkiler mi? Sigara ve alkol erkek üreme sağlığını olumsuz etkiler. Sigara sperm sayısını, hareketliliğini ve normal yapıdaki sperm oranını azaltır. Alkoltestosteron seviyesini azaltarak etkisini gösterir. Fazla sigara ve alkol tüketen erkeklerde spermlerin yumurtayı dölleyebilme yetenekleri de azdır. Ayrıca alkolizm impotansın (iktidarsızlığın) en önemli nedenlerinden biridir. İlaçlar sperm sayısını etkiler mi ? Ülser, sara, gut, bazı bağırsak hastalıkları ve idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılanilaçların bir kısmı sperm sayısını azaltır. Genellikle ilaçlar kesildikten bir süre sonra sperm sayısı normale döner. Bazı kanserlerin tedavisinde kullanılan ilaçlar kalıcı zarar vererek infertiliteye yol açabilir. Narkotik (uyuşturucu) ilaçlar hem infertilite hem de impotansa neden olur. Başka neler sperm üretiminde ve fonksiyonunda bozukluğa neden olur ? Sperm üretiminde, taşınmasında, cinsel ilişki ve boşalmada görülen problemler infertiliteye yol açar. Hormonal problemler, inmemiş testis, testislerde yaralanma, kabakulak gibi enfeksiyonlar, bazı kimyasal maddeler ve ilaçlar sperm üretiminde bozukluklara neden olabilirler. Sperm taşınmasındaki problemler ise sperm kanallarında enfeksiyon sonrası oluşan tıkanıklıklara bağlıdır. İktidarsızlık ve geriye boşalma da infertilite sebebi olabilir. Normal semen analizi nasıl olur ? Normal meni miktarı 1,5 ile 6 ml arasında değişir. Sperm sayısının ml' de 20 milyon ve üzeri, hareketliliğin % 40 ve üzeri, normal yapıdaki sperm oranının ise % 14'ün üzerinde olduğu meni örnekleri normaldir.