Vakit
Vakit, namazın dışındaki farzlardan olan vakit kısaca namazların kendi vakitleri içinde kılınması gereklidir.
Namaz günün belli zaman dilimlerinde yerine getirilmesi gereken bir farzdır. Bu itibarla farz namazlar için vakit şarttır. Yine her bir farz namaza bağlı sünnet namazlar, vitir, teravih ve bayram namazları için de vakit şarttır.
Bir farz namaz, vaktinin girmesinden önce eda edilemeyeceği gibi, vaktinin çıkmasından sonra da eda edilemez. Bir farz namazın vakti içinde kılınması edâ, vaktinin çıkmasından sonra kılınması da kaza olarak adlandırılır.
5 Vakit Namaz Vakitleri
Namaz vakitleri ne zaman başlar, nasıl hesaplanır, günde beş vaktin namaz vakti ne zaman girer ve sona erer.
Sabah Namazı Vakti: fecrin doğması ile başlayıp, güneşin doğması ile sona ermektedir.
Öğlen Namazı Vakti: güneş tepe noktasını aşıp batıya meylettiği anda girmekte ve ikindi vaktine kadar devam etmektedir.
İkindi Namazı Vakti: ikindinin ilk vakti, her şeyin gölgesi, öğle vaktindeki gölgesinden kendi boyu kadar uzadığında girmektedir ve güneş batıncaya kadar devam etmektedir.
Akşam Namazı Vakti: güneşin batmasıyla başlar ve son vakti ise şafağın kaybolması, yani yatsı vaktinin girmesiyle biter.
Yatsı Namazı Vakti: şafağın kaybolmasıyla başlayıp, gece yarısı sona ermektedir. Bir rivayette ise yatsının son vaktinin "gecenin üçte biri geçince" olduğu bildirilmiştir.
Bir namazın özürsüz olarak vaktinde kılınmaması ve ileriki bir vakitte kaza edilmek üzere ertelenmesi doğru değildir ve günahtır. İlgili hadisten hareketle, unutma ve uyuma gibi mazeretler nedeniyle vaktinde kılınamamış olan namazın daha sonra kılınması gerekir. İhmal ederek, gevşeklik göstererek namazın vakti içerisinde kılınmaması günah olduğu için kimi bilginler, bu şekilde mazeretsiz olarak vakti içerisinde kılınmamış olan namazların kaza edilemeyeceğini, günahından kurtulmak için tövbe etmek gerektiğini ileri sürmüşlerdir. Bu bilginler, aynı şekilde uyuma ve unutma mazereti sebebiyle vaktinde kılınamamış bir namazın hatırlanıldığında eda niyetiyle kılınacağını belirtmişlerdir.
Esasen niyet ederken hangi farz namazın kılındığının belirlenmesi (tayin) şart olmakla birlikte, eda veya kaza şeklinde bir belirleme yapmak gerekli değildir. Çünkü kazâya kalmış bir namaz, eda niyetiyle kazâ edilebileceği gibi, henüz vakti çıkmamış bir namaz da kaza niyetiyle eda edilebilir.
Kaza, sadece beş vakit farz namaz ve bir de vitir namazı için söz konusudur. Cuma ve bayram namazları ve sünnet namazlar kaza edilemez