Cinsel yolla bulaşan hastalık sifiliz
Hastalığa neden olan etken mikroorganizma treponema pallidum'dur. Oluşturduğu hastalık tablosu erken evre ve geç evre sifiliz diye ikiye ayrılır. Erken sifiliz de kendi arasında 3 gruba ayrılır :
1- Primer sifiliz
2- Sekonder sifiliz
3- Erken geç evre sifiliz
Sifilizin ilk ve karekteristik lezyonu şankr'dır. Şankr deride bir leke şeklinde başlar. Tedavisiz hastalarda 3-6 hafta içinde iyileşir. Şankr primer sifilizde görülür. Sekonder sifilizin en sık görülen bulgusu deri döküntüleridir. Diğer yakınma ve bulgular halsizlik, başağrıları, bogaz ağrısı, ateş, kas ağrıları, kilo kaybı, yaygın beze şişlikleri ve condyloma lata'dır. Condyloma lata, anüs çevresinde görülen yüzeyden kabarık karnıbahar şeklinde döküntülerdir. Deri döküntüleri leke tarzında ve ciltten kabarık, kepeklidir. El ayası ve ayak tabanı dahil, vücudun her tarafını tutar. Saçlarda ve kaşların dış kenarlarında dökülmeler olabilir. Sifilizin bu evresinin süresi 4 yılı aşmaz. Serolojik testleri pozitif (müspet) olup şikayet ve bulgu vermeyen sifilize latent (sessiz) sifiliz denir.
- Tanı:
- Karanlık saha mikoskopisi: ülser tabanından kazınan materyal mikroskopta incelenir.
- Fluoresan antikor testi
- VDRL (venereal disease research laboratory): sifiliz taramasında kullanılan bir testtir.
- RPR(rapid plasma reagin): sifiliz taramasında kullanılan diger bir testtir.
- FTA-ABS(fluoresanlı treponemal antikor testi):sifilize özgü bir testtir.
- MHA-TP testi(mikrohemaglutinasyon testi): sifilize özgüdür.
VDRL ve RPR testleri tedavisiz sifiliz hastalarının tümünde pozitiftir (müspet). Tedavinin başarısı da bu 2 test ile takip edilir. FTA-ABS testi ile MHA-TP testi yaşam boyu pozitif kalır.
- Tedavi:
Sifiliz tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Sifiliz birçok antibiyotiğe duyarlıdır ve günümüzde yaygın antibiyotik kullanımı nedeniyle hastalığın ileri evrelerine nadiren raslanılmaktadır. Tedavisi oldukça basit olmasına rağmen toplum sağlığı açısından önemini hala yitirmemiştir.