Sümer Kralları

Sümer kralları listesi Sümerli ve yabancı hanedanlıklardaki Sümer krallarını listeleyen Sümer dilinde yazılmış antik bir metindir. Daha sonra yazılan Babil kralları listesi ve Asur kralları listesi bu metne benzer. Tanımlama Liste krallıkları ve krallarını hükümdarlık süreleri ile beraber listeler. Krallığın tanrılar tarafından verildiğine inanılırdı ve askeri zaferler ile bir şehirden diğerine geçebilirdi. Liste sadece bir kadın hükümdardan söz eder: Kug-Baba meyhane-koruyucusu sadece Kiş’in üçüncü hanedanlığında hesaba katılır. Liste özellikle tufan öncesi mitolojik kralların uzun süren hükümdarlıkları ile başlar. Listedeki ilk isimlerin pekçoğunun daha sonra efsanevi figürlere dönüşen kişiler oldukları inkar edilemez. Listedeki ilk isim mevcut arkeolojik keşiflerle de varlığı onaylanmış olan ismi Gılgamış destanında da geçen Kiş kralı Enmebaragesi’dir. Gılgamış’ın kendisi de İlk Uruk Hanedanlığı döneminde MÖ 2600 dolaylarında yaşamış olan Uruk’un tarihi krallarından biridir. Dikkat çekici şekilde bu listede Lagaş’ın rahip yöneticileri eksiktir. Listedeki diğer bir eski hükümdar Lagaş’ı işgal eden ve tarihi olarakda kabul edilen Lugal-Zage-Si’dir ve o da Akkadlı Sargon tarafından devrilmiştir. Liste eksiksiz kaynak yoksunluğuna rağmen MÖ 3üncü milenyumun Antik Doğu Kronolojisinin merkezini oluşturmaktadır. Hükümdarlık listelerinin hükümdarlık süreleri güvenilir bir şekilde benzer gitmesine rağmen farklı şehirlerde yapılan bazı eklemeler listenin tam doğru halini yorumlamayı imkansız hale getirmektedir. Bunu da hesaba katarak pekçok tarih yakın zamanda revize edilmiştir ve genellikle eski yayınlardakinden çok daha eski zamanlara tarihlenmektedirler. Bilinen en eski kitabelerin bazıları MÖ 3üncü binyıldan başlayan listeleri içermektedir; örneğin Weld-Blundell Prism MÖ 2170’e tarihlenmiştir. Daha sonraki Babil ve Asur kral listeleri daha erken döneme ait listelere dayanmaktadır. Liste Erken dönem Hanedanlar I Tufan öncesi krallar ya da MÖ 26ıncı yüzyıldan önceki krallar. Bu kralların hükümdarlık süreleri “sar” – 1 sar 3600 yıllık dönemi kapsamaktadır – ve “ner” – bir ner 600 yıllık dönemi kapsamaktadır – birimleri ile ölçülmekteydi. "Krallık cennetten indikten sonra Kraliyet Eridu’daydı. Eridu’da Alulim kral oldu; 28800 yıl boyunca hükmetti." Eridu’da Alulim: 8 sar (28800 yıl) Eridu’da Alalgar: 10 sar (36000 yıl) Bad-Tibira’da En-Men-Lu-Ana: 12 sar (43200 yıl) En-Men-Ana 1 2 Bad-Tibira’da En-Men-Gal-Ana: 8 sar (28800 yıl) Bad-Tibira’da Tammuz (Dumuzi) çoban: 10 sar (36000 yıl) Larag’da En-Sipad-Zid-Ana: 8 sar (28800 yıl) Zimbir’de En-Men-Dur-Ana: 5 sar ve 5 ner (21000 yıl) Shuruppak’da Ubara-Tutu: 5 sar ve 1 ner (18600 yıl) Utnapishtim 1 1 : Bu iki isim sümer kral listelerinin yaklaşık yarısında geçmektedir fakat diğerlerinde geçmemektedir. 2 : En-Men-Ana’nın yerinde bazı listelerde Kichu-Ana’nın ismş bulunmaktadır Erken dönem Hanedanlar II MÖ 26ıncı yüzyıl dolayları. Güncel yazıtlarda bilinen pekçok hükümdar Kral Listesinde yoktur. "Sel her yeri kapladıktan sonra ve krallık cennetten geldikten sonra Kraliyet Kiş’deydi." Kiş’in İlk Hanedanları Jushur: 1200 yıl Kullassina-bel: 960 yıl Nangishlishma: 670 yıl En-Tarah-Ana: 420 yıl Babum: 300 yıl Puannum: 840 yıl Kalibum: 960 yıl Kalumum: 840 yıl Zuqaqip: 900 yıl Atab: 600 yıl Mashda: 840 yıl Arwium: 720 yıl Etana çoban cennete yükselmiş ve tüm yabancı ülkeleri birleştirmiştir: 1500 yıl Balih: 400 yıl En-Me-Nuna: 660 yıl Melem-Kish: 900 yıl Barsal-Nuna: 1200 yıl Zamug: 140 yıl Tizqar: 305 yıl Ilku: 900 yıl Iltasadum: 1200 yıl En-Men-Barage-Si Elam’ı fethetmiştir: 900 yıl (epigrafik kanıtlarla bağımsız olarak kanıtlanabilen listedeki ilk hükümdardır) Aga: 625 yıl Daha sonra Kiş yenildi ve Kraliyet E-ana tarafından alındı. Uruk’un İlk Hanedanları E-ana’dan Mesh-ki-ang-gasher Utu’nun oğlu: 324 yıl. Mesh-ki-ang-gasher denize yürüdü ve gözden kayboldu. Enmerkar Uruk’u inşa etti: 420 yıl Lugalbanda çoban: 1200 yıl Dumuzid balıkçı: 100 yıl. Kiş’den En-Me-Barage-Si’yi ele geçirdi. Gilgamesh babası bir tür hayalet ve Kulaba’nın lordudur: 126 yıl. Ur-Nungal: 30 yıl Udul-Kalama: 15 yıl La-Ba'shum: 9 yıl En-Nun-Tarah-Ana: 8 yıl Mesh-He: 36 yıl Melem-Ana: 6 yıl Lugal-Kitun: 36 yıl Daha sonra Uruk yenilgiye uğradı ve kraliyet Urim tarafından alındı. Ur’un İlk Hanedanları Yaklaşık MÖ 25inci yüzyıl Mesannepada: 80 yıl Mesh-Ki-Ang-Nanna: 36 yıl Elulu: 25 yıl Balulu: 36 yıl Daha sonra Urim yenilgiye uğradı ve kraliyet Awan tarafından alındı. Erken Dönem Hanedanları III Awan hanedanları Awan’ın üç kralı toplam 356 yıl hükmettiler. Daha sonra Awan yenilgiye uğradı ve Kraliyet Kiş tarafından alındı. Kiş’in İkinci Hanedanları Susuda: 201 yıl Dadasig: 81 yıl Mamagal kayıkçı: 360 yıl Kalbum: 195 yıl Tuge: 360 yıl Men-Nuna: 180 yıl ? : 290 yıl Lugalngu: 360 yıl Daha sonra Kiş yenilgiye uğradı ve kraliyet Hamazi tarafından alındı. Hamazi Hadanish: 360 yıl Daha sonra Hamazi yenilgiye uğradı ve kraliyet Unug tarafından alındı. Uruk’ın İkinci Hanedanları En-Shakansha-Ana: 60 yıl Lugal-Ure (ya da Lugal-Kinishe-Dudu): 120 yıl Argandea: 7 yıl Daha sonra Unug yenilgiye uğradı ve kraliyet Urim tarafından alındı. Ur’un İkinci Hanedanları Nani: 120 yıl Mesh-Ki-Ang-Nanna: 48 yıl ? : 2 yıl Daha sonra Urim yenilgiye uğradı ve kraliyet Adab tarafından alındı. Adab Lugal-Anne-Mundu: 90 yıl Daha sonra Adab yenilgiye uğradı ve kraliyet Mari tarafından alındı. Mari Anbu: 30 yıl Anba: 17 yıl Bazi: 30 yıl Zizi: 20 yıl Limer gudu rahip: 30 yıl Sharrum-Iter: 9 yıl Daha sonra Mari yenilgiye uğradı ve kraliyet Kiş tarafından alındı. Kiş’in Üçüncü Hanedanları Kug-Baba kadın meyhane koruyucusu: 100 yıl (Kral Listesindeki tek kadın) Daha sonra Kiş yenilgiye uğradı ve kraliyet Akshak tarafından alındı. Akshak Unzi: 30 yıl Undalulu: 6 yıl Urur: 6 yıl Puzur-Nirah: 20 yıl Ishu-Il: 24 yıl Shu-Sin: 7 yıl Daha sonra Akshak yenilgiye uğradı ve kraliyet Kiş tarafından alındı. Kiş’in Dördüncü Hanedanları Puzur-Sin: 25 yıl Ur-Zababa: 400 (6?) yıl Zimudar: 30 yıl Ussi-Watar: 7 yıl Eshtar-Muti: 11 yıl Ishme-Shamash: 11 yıl Shu-Ilishu: 15 yıl Nanniya kuyumcu: 7 yıl. Daha sonra Kiş yenilgiye uğradı ve kraliyet Unug tarafından alındı. Uruk’un Üçüncü Hanedanları Lugal-Zage-Si: 25 yıl (MÖ 2259–MÖ 2235 short chronology). Akkad İmparatorluğu Sargon babası bir bahçıvandı Ur-Zababa’nın sakisiydi Agade’nin ilk imparatorudur Agade’yi inşa etmiştir: 40 yıl Rimush Sargon’un en küçük oğlu: 9 yıl Man-Ishtushu Sargon’un en büyük oğlu: 15 yıl Naram-Sin Man-Ishtishu’nun oğlu: 56 yıl Shar-Kali-Sharri Naram-Sin’in oğlu: 25 yıl Daha sonra kral kim oldu? Kral kim? Igigi Imi Nanum Ilulu: dördü birden sadece 3 yıl için hükümdarlık yaptı Dudu: 21 yıl Shu-turul Dudu’nun oğlu: 15 yıl Daha sonra Agade yenilgiye uğradı ve kraliyet Unug tarafından alındı. Uruk’un Dördüncü Hanedanları Ur-Ningin: 7 yıl Ur-Gigir: 6 yıl Kuda: 6 yıl Puzur-Ili: 5 yıl Ur-Utu (ya da Lugal-Melem): 25 yıl Daha sonra Unug yenilgiye uğradı ve kraliyet Gutium tarafından alındı. Gutian dönemi Inkishush: 6 yıl Zarlagab: 6 yıl Shulme (ya da Yarlagash): 6 yıl Silulumesh (ya da Silulu): 6 yıl Inimabakesh (ya da Duga): 5 yıl Igeshaush (ya da Ilu-An): 6 yıl Yarlagab: 3 yıl Ibate: 3 yıl Yarla: 3 yıl Kurum: 1 yıl Apil-Kin: 3 yıl La-Erabum: 2 yıl Irarum: 2 yıl Ibranum: 1 yıl Hablum: 2 yıl Puzur-Sin: 7 yıl Yarlaganda: 7 yıl ? : 7 yıl Tiriga: 40 gün Uruk Utu-hegal: çelişen tarihler vardır (427 yıl / 26 yıl / 7 yıl) Ur’un Üçüncü Hanedanları "Sümer Rönesansı" Ur-Nammu: 18 yıl MÖ 2065 ile MÖ 2047 arasında. Shulgi: 46 yıl MÖ 2047 ile MÖ 1999 arasında. Amar-Sin: 9 yıl Shu-Sin: 9 yıl Ibbi-Sin: 24 yıl Daha sonra Urim yenilgiye uğradı. Kraliyet Isin tarafından alındı. İsin Hanedanlığı Aşağı Mezopotamya’daki bağımsız Amorite devletleri. Hükümdarlık MÖ 1730’da sona ermektedir. Ishbi-Erra: 33 yıl Shu-ilishu: 20 yıl Iddin-Dagan: 20 yıl Ishme-Dagan: 20 yıl Lipit-Eshtar: 11 yıl Ur-Ninurta (Ishkur’un oğlu bolluk yıllarına hükmetti ve güzel bir hayat sürdü): 28 yıl Bur-Sin: 5 yıl Lipit-Enlil: 5 yıl Erra-Imitti: 8 yıl Enlil-Bani: 24 yıl Zambiya: 3 yıl Iter-Pisha: 4 yıl Ur-Dul-Kuga: 4 yıl Suen-magir: 11 yıl Damiq-ilicu: 23 yıl Kraliyetin hüküm sürdüğü 11 şehir vardır. Toplam 134 kral 28876 + X yıl süresince hükmetmiştir.