Teknoloji Dünyasının Şeklini Değiştiren 4 Büyük Dava
Teknoloji dünyasında her zaman üretici ve tüketici birbirinden memnun kalacak diye bir kural yok. Üreticiler pek çok noktada tüketicilerin istekleri doğrultusunda ürünler üretemedikleri gibi onları memnun etmekte sıkıntı yaşayabiliyorlar. Bu tür memnuniyetsizlik örnekleri dijital çağda çoğunlukla adliye koridorlarında son buluyor.
Bunun için binlerce örnek vermek mümkün ama teknolojik dünyayı şekillendiren 4 önemli dava hepsinin önüne geçiyor. Çünkü bu davalar bugün bile konuşulan, üretici ve tüketicilerin dijital alışkanlıklarını ya da ilkelerini değiştiren “ hukuksal olaylar olarak adliye dosyalarında kalmamış ve hafızalarda yer etmişlerdir.
Microsoft tekelinin kırılması
Microsoft Tekel Davası son yılların en önemli ve en çok tartışılan antitröst davalarından birisi olarak adli tarihte önemli bir yerde duruyor. Yazılım endüstrisinin küresel olması ve dava sonrasında ortaya çıkacak sonuçların gelecek nesil bilgisayar yazılımı ve Internet endüstrilerinin işleyişine yön verecek olması davayı son derece önemli kılmıştı. Microsoft 1995 yılında Windows 95 olarak adlandırılan yazılım paketini piyasaya sürmüş ve bu sistem beklenmeyen bir başarı sağlayınca ardından 1998 yılında yeni sürümü Windows 98 piyasaya sürülmüştü. Bu kısa kronoloji ile eş zamanlı başka bir durum daha vardı. Netscape Communications Corporation 1994 yılında Navigator adlı Internet tarayıcısını pazarlamaya başlamış ve hakim duruma gelmişti. Bunun üzerine de Microsoft, Temmuz 1995’te Internet Explorer adlı tarayıcısını piyasaya sürmüştü. İşte her şeyin başlangıç noktası ağırlıklı olarak bu iki tarayıcıyla başlar. Ancak 1990 yılına geri gidersek, Amerikan Federal Ticaret Komisyonu ( FTC ), 1990 yılında Microsoft’un işletim sistemleri pazarındaki uygulamaları nedeniyle bir soruşturma açmış ancak bu soruşturmadan herhangi bir sonuç alınamamıştı. Ancak bu sonun başlangıcıydı. Davanın sonuçlanmaması Microsoft’un işletim sistemiyle bütünlenmiş ürünler pazarlamasını engellemeyince şirket Windows 95 paketi ile birlikte Internet Explorer’ı bedava piyasaya sürüvermişti. Bu davranış Netscape’in biraz midesini bulandırmış ve itirazlar başlamıştı. Bunun sonucu olarak da 1998 yılının Mayıs ayında 20 eyalet savcısı ve ABD Adalet Bakanlığı Microsoft’un antitröst (tekelcilik) maddelerini ihlal ettiğini iddia eden geniş bir şikayet dosyası hazırlayarak dava açtılar. 1998 yılında başlayan bu dava 6 Haziran 2000 tarihinde sonuçlandı. Mahkeme, Microsoft’un Internet Explorer’ı Windows’la beraber satmak suretiyle, “ticareti veya iş hayatını sınırlayan her türlü anlaşma, birliktelik” ve uyumlu eylemi yasaklayan Sherman Kanunu’nun birinci maddesini ihlal ettiği sonucuna vardı. Çünkü Microsoft Internet Explorer’ın Windows’tan kaldırılması imkanını tüketicilerine tanımıyor, tarayıcıyı zorunlu kılıyordu. Bu önemli davanın sonucunda tarayıcının işletim sistemine entegre olmasının zorunlu olmadığı, bu entegrasyonu kullanıcıların inisiyatifine bırakmanın daha doğru olduğuna hükmedildi. Hükmün şartları kayıtlara şöyle geçmişti:- Microsoft, son kullanıcıların tarayıcıyı işletim sisteminden ayırma imkanını kaldırarak, tüketicileri tarayıcısız bir Windows versiyonu alma opsiyonundan mahrum etmişti,
- Microsoft Netscape Navigator’ı tercih eden kullanıcıları her iki tarayıcıyı da kullanmaya zorlayarak sistem performansının azalmasına, artan bir kargaşaya ve kapasitenin kısıtlanmasına sebep olmuştu, bunun yanı sıra, internet’e hiç ilgisi olmayan kullanıcıların daha yavaş bir işletim sistemi kullanmalarına da neden olmuştu,
- Microsoft’un Internet Explorer’ı işletim sistemine sokmaya zorlaması, işletim sisteminin güvenliğini ve dengesini tehlikeye sokmuştu.