Türkiye gaza basmalı: İşte güneş enerjisi potansiyelinin en yüksek olduğu yerler
Çin, kurulu kapasite açısından açık ara bir numaralı küresel güneş enerjisi üreticisiyken, fotovoltaik (PV) güç potansiyeli açısından Dünya Bankası tarafından sıralanan ülkeler listesinde 150. sırada yer almakta. Öte yandan Türkiye ise potansiyel bakımından ilk 100 içerisinde yer alıyor.
Güneş enerji potansiyeli en yüksek yerler
Spesifik verim olarak tanımlanan PV güç çıkışı (PVOUT) bu potansiyeli göstermek için kullanılıyor. Bu ölçütün içerisinde yerel arazi kullanımı kısıtlamaları ve elektrik üretmek için mevcut güneş ışığı miktarı yer alıyor. Dolayısıyla bu veriler ışığında küresel olarak hangi bölgelerde güneş enerji potansiyelinin yüksek olduğu saptanabiliyor.
Global Solar Atlas’a göre, "PVOUT, uzun vadede kurulu PV kapasitesinin birim başına üretilen güç miktarını temsil eder ve sistem kapasitesinin kurulu kilovat-tepe noktası başına kilovatsaat (kWh/kWp) cinsinden ölçülür."
Bu potansiyel çıktı açısından sıralandığında, şu anda büyük güneş enerjisi üreticileri listelerinde bile yer almayan bazı ülkeler zirveye çıkarken, şu anda büyük güneş enerjisi tesislerine ev sahipliği yapan birkaç ülkenin güneş enerjisi üretimine diğer ülkelerden çok daha az uygun olduğu ortaya çıkıyor.
Avrupa ve Türkiye
Almanya, Avrupa'nın en büyük güneş enerjisi üreticisi konumundayken, İspanya yıl boyunca güneş ışığı ve güneş santrali kurulumları için uygun alan sayesinde bölgenin en yüksek PVOUT değerine sahip. Sonuç olarak, ülkenin 2022 yılında Almanya'nın yaklaşık üçte biri olan kurulu güneş enerjisi kapasitesini keskin bir şekilde artırması muhtemel görünüyor.
Öte yandan Türkiye, Portekiz’le birlikte 4,32 PVOUT değeriyle bölgenin güçlü potansiyele sahip aktörleri arasında bulunuyor. Marmara ve Karadeniz’in altındaki bölgelerde Türkiye’nin ciddi bir güneş enerjisi potansiyeli bulunuyor. Almanya, PVOUT sıralamasın 196 gibi düşük bir sıradayken Türkiye ilk 100 içinde yer alıyor.Güneş enerjisinde Türkiye, Almanya (66.5 GW), İtalya (25 GW), Hollanda (22.6 GW), İspanya (20.5 GW), Fransa (17.4 GW), İngiltere (14.4 GW), Polonya’nın (11.1 GW) ardından Avrupa’da 8. Sırada bulunuyor. 2022 yılında Türkiye'nin elektrik üretiminin, yüzde 34,6'sı kömürden, yüzde 22,2'si doğal gazdan, yüzde 20,6'sı hidrolik enerjiden, yüzde 10,8’i rüzgardan, yüzde 4,7’si güneşten, yüzde 3,3'ü jeotermal enerjiden ve yüzde 3,7’si diğer kaynaklardan geldi. Yenilenebilir enerji, Türkiye’nin elektrik üretiminde lider durumda. Bununla birlikte 1360 megavat güç ile Avrupa’nın en büyük güneş enerjisi santrali Karapınar GES, bu ayın başlarında açıldı.
Sonuç olarak evet, Türkiye yenilenebilir enerjide güçlü konumda bulunuyor. Ancak, halihazırdaki potansiyel çok daha fazla ve bunların hızla kullanılması Türkiye’yi enerji konusunda bölgesinde çok güçlü konuma taşıyabilir.
Afrika liderliği
Dünya Bankası'nın sıralamasına göre Namibya, ülke çapında ortalama 5,38 kWh/kWp/gün PVOUT ölçümü ile en yüksek genel küresel PV üretim potansiyeline sahip. Yıl boyunca günde yaklaşık 10 saat güneş ışığı ve bol miktarda kullanılabilir arazi alanları Namibya'yı güneş enerjisi potansiyeli açısından diğer tüm ülkelerin önüne geçirmekte. Potansiyel bakımından Namibya, şu anda güneş enerjisi lideri olan Çin'den yaklaşık yüzde 40 yüksekte yer alıyor.Mısır, Botsvana, Fas ve Sudan da benzer güneş ışığı toplamları ve arazi mevcudiyeti sayesinde ilk 20’de yer alıyor. Bu da bölgenin tüm iddialı yenilenebilir enerji geliştirme planlarının gerçekleşmesi halinde Afrika ülkelerinin küresel güneş enerjisi üretimi sıralamasına hakim olabileceğini gösteriyor.
Orta Doğu
Benzer şekilde yüksek miktarda güneş ışığını ve geniş kullanılabilir arazi alanları sayesinde, bazı Orta Doğu ülkeleri de mevcut düşük güneş enerjisi kurulum seviyelerine rağmen ciddi bir potansiyel barındırıyor. Ürdün, Yemen ve Umman, potansiyel açısından ilk üç Orta Doğu ülkesi olup bu ülkeleri Suudi Arabistan takip ediyor.
Orta Doğu genelinde yeşil enerji altyapısına yapılan büyük yatırımlar, bölgenin yakında bu gizli güneş enerjisi potansiyelinin çoğunu gerçekleştireceği anlamına geliyor. Dolayısıyla petrol ve doğal gaz bittiğinde bile bu bölge ekonomilerinin büyümeye devam etmesi mümkün görünüyor.
Asya
Çin'in PVOUT ölçeğindeki nispeten düşük sıralaması, ülkenin güneş enerjisi üretimi için pek uygun olmadığını düşündürebilir. Ancak PVOUT ölçümü ülke çapında bir ortalama olduğundan durum biraz yanıltıcı. Yine de Çin'in 3,88 kWh/kWp/gün'lük genel PVOUT değeri, kuru ve güneşli Moğolistan (4,76 PVOUT ölçümü), Hindistan (4,32) ve bölgenin en büyük PVOUT potansiyeli lideri Afganistan (5,02) dahil olmak üzere Asya'daki diğer ülkelerin ulusal ortalamalarının oldukça altında yer alıyor. Çin, buna rağmen mevcut potansiyelini harika bir şekilde kullanarak güneş enerjisi alanında dünyada lider konumda. Çin, 2022 yılında toplam kurulu kapasitesini 392,61 GW'a çıkardı.
Amerika
Şili, Amerika kıtası içinde açık ara en yüksek PVOUT değerine sahip durumda. Şili, parlak güneş ışığı ve şebeke ölçekli kurulumlar için uygun alan konsantrasyonları sayesinde küresel olarak ikinci sırada yer almakta. Bolivya, Peru ve Meksika da küresel olarak ilk 30'da yer alırken, Amerika Birleşik Devletleri 90. sırada yer alıyor
PVOUT metriği tüm bölgelerde, özellikle de şu anda küresel liderlerin gerisinde kalan ancak önümüzdeki on yıllarda potansiyel olarak yeni küresel güneş enerjisi liderleri olarak ortaya çıkmak için uygun koşullara sahip bölgelerde güneş enerjisi için büyük potansiyeli vurguluyor.