Çuha Çiçeği (Primula Vulgaris) Bakımı

Familya          Primulaceae

Botanik Adı    Primula obconica

Türkçe Adı     Çuha Çiçeği,Onbir ay Çiçeği

MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Habitusu         Çiçekler şemsiye şeklinde olup Kasım-mayıs ayları  arasında açar.

Kök                  Saçak köklüdür.

Gövde              Çok yıllık kışlık mevsimlik bir  çiçektir.Gövde yandan kardeşlenir.

Yaprak            Yaprakları iri kalp şeklinde,yuvarlağımsı ve kadife gibidir.Uzun saplı ve ince tüylüdür.

Tomurcuk       Çiçek   Kırmızı, beyaz,pembe,krem,turuncu,mavi ve mor renkte çiçekli türleri vardır.

Tohum            Tohum bitki tohumları, az ışıklı ortamlarda çimlenir.

EKOLOJİK İSTEKLERİ

Sıcaklık           15-18 C sıcaklığa ihtiyaç duyar.

Nem                 Nemli hava gereklidir.%70

Işık                  Yarı gölge bitkisidir.Doğrudan güneş ışığı zararlıdır.Yaprak yanıklığı yapar.

Toprak            İyi drene edilmiş torflu,kumlu bir karışım uygulanır.

ÜRETİM TEKNİĞİ

Tohum ve ayırma ile çoğaltılır.

BAKIM ÖNLEMLERİ

Gübreleme fide döneminde 1.haftadan sonra 50gr gübre/100ltsu/hafta   2.hafta ve sonrası 100grgübre/100lt su/hafta  düzenli olarak  gübrelenmeli ve toprak nemli kalacak şekilde sulanmalıdır.

PEYZAJ DÜZENLEMELERİNDE KULLANIMLARI

Çiçek parterlerinde saf veya karışık renkli gruplar halinde kullanıldığı gibi balkon,teras ve pencere önlerinde,kaya bahçelerinde kullanılmaya elverişlidir.Dekorasyon çalışmalarında kullanılmaktadır.

Kışın parkların süslenmesi için kullanılan çuha çiçeği, Primulaceae (çuhaçiçeğigiller) familyasının çuha çiçeği cinsinin örnek türünün çeşitli kültivarlarından olup çeşitli renklerde ve şekillerde olurlar. Bu güzel çuha çiçeği çeşitleri Avrupa, Balkanlar, Anadolu ve İran’da bulunan yabani Primula vulgaris’in ve onun alt türlerinin, çeşitlerinin ıslah edilmesiyle ortaya çıkarılmıştır.

Bahçeler ve parklar içindir, sıcak odalarda yaşayamazlar. Çuha çiçeğini evde yetiştirmek istiyorsanız kesinlikle 24 dereceden sıcak olmayan, daha serin ve aşırı şekilde havadar, esintili bir odada, güneş alan bir yerde bulundurmalısınız. İlkbaharda havalar ısındıkça, yaza doğru dinlenme devresine geçerler. Sonbaharda yeniden canlanma dönemine girerken kökten ayırarak çoğaltabilirsiniz.

Kışın çiçek açabildiği için ve soğuğa dayanıklı olduğu için kış aylarında parkların bahçelerin süslenmesinde yaygın olarak kullanılır. Dış ortamda yarı gölgeli, serin ve sulanan bir yerde bulunuyorsa haziran sonuna kadar çiçek açmaya devam edebiliyorlar.

-35C dereceye kadar soğuğa dayanıklıdır. Kışın gelişim gösterebilmesi için günün çoğu vaktinde sıcaklığın 0C derece üstünde olması ve iyi derecede güneş alabilmesi gerekiyor. Yoksa çiçeklenmek için baharı bekler.

Sadece balkonlarda ve bahçelerde yetiştirebilirsiniz. Evlerde yaşayabilmesi mümkün değil. Buna göre çuha çiçeğini nasıl yetiştirebileceğinizi aşağıdan öğrenebilirsiniz.

Yaz dinlendirmesi

Yazın kuzeye veya kuzey doğuya bakan bir yerde bulundurup toprak yarıdan fazla kurudukça sulayın.

Toprak değiştirme ve kökten ayrımayla çoğaltma

Yaz sıcakları dinince (İstanbulda Ağustos ortasında, İzmirde Eylül ortasında) söküp kökten ayrılacak kadar gelişmiş yavruları ayırın. 1/5 oranında ponza taşı karıştırılmış humuslu toprağa dikin yine gölgede ve serinde tutun. Ekim ayı sonuna doğru güneşli bir yere alın. İstanbulda güneyli yönlere bakan bir cephede baharı beklemeden çiçek açar. Aralıkta veya ocakta çiçeklenmeye başlaması mümkün. Bu biraz da hava şartlarının nasıl gittiğine bağlı.

Sulama Sıklığı

Toprak üst yüzeyini yoklayın, elinizi ıslatmıyorsa sulayın. Yaz dinlendirmesinde toprak üst yüzeyi tamamen kurudukça sulayın.

Besin/Gübre

Yaz sonundan başlayarak çiçek tomurcukları belirene kadar (eğer gelişim devam ediyorsa) ayda bir defa genel amaçlı bitki besini verin. Çiçek tomurcukları belirdikten itibaren ayda bir defa çiçek amaçlı bitki besini verin. Nisanda 15 gün arayla aynı besinden verin. Mayıs ortasında ve sonunda potasyum oranı yüksek bitki besini verin. Haziranda besin vermeyi bırakın ve kuzeye bakan bir cepheye alın, sulama sıklığını azaltın.

TOHUMLA ÇOĞALMASI

1- İlkbaharda en erkenden çiçeklenmiş çuhaların tohumlarını tam olgunlaşmış ama henüz yeşillikleri tamamen kaybolmamışken ekerseniz hemen çimlenirler. Tohumları önceden suladığınız toprak yüzeyine serpin, gömmeyin. ürerlerine çok ince bir tabaka toprak serpin öyle ki tohumlar tam gömülmesin. Sonra üstüne su fısfıslayın. Kasanın üzerini tam şeffaf naylonla kaplayın. Direkt güneş sabah veya akşam gelebilir sakıncası yok. Tam öğle vaktinde güneş almamalılar, sadece kuvvetli aydınlık olacak. Tohumlar çimlendiğinde naylonu kaldırın artık gerek yok. Mini fideler iki üç santim oluncaya kadar yaz sıcaklar başlar. O zaman kuzey rüzgarları alabilen, gölgeli ama kuvvetli aydınlık bir yere almalısınız. Sonbahar başında söküp daha seyrek dikin. Önce kuzeyli rüzgarları alan serin ve gölgeli yerde tutun. Kasımda soğuklar başlayınca güneşli bir yere alın.

2- İlkbaharda toplayıp sakladığınız tohumları yaz sıcakları ne zaman sona eriyorsa ve günboyu sıcaklık 16 / 24C dolaylarında olacaksa, ondan üç hafta önce buzdolabına koyun (orta derece ıslak kağıt havluya tohumları serpin, naylonla iyice sarın ve buzdolabına koyun). Üç hafta sonra çıkarın aynen yukarda anlattığım gibi çimlendirin. Fidecikler biraz geliştiklerinde havalar biraz daha soğumuştur, artık güneye bakan güneşli bir cephede tutmalısınız. Kışı atlattıklarında nisan sonunda sökün daha seyrek dikin.

3- Bu yol biraz verimsiz zira çuha çiçeği tohumları aylarca bekletilmeye pek dayanıklı değildir. Tohumlar ocak sonunda, şubat başında ekilir (birkaç hafta kış soğuğu yaşayınca mart veya nisanda çimlenirler). Tohumları en fazla yarım santim derine gömün, sulayın. Mart ortasına kadar direkt güneş almayan bir yerde bulunmalılar, iyice üşümeliler. Mart ortasından itibaren toprak yüzeyinin güneşten ısınabileceği bir yere almalısınız. Böylece birkaç hafta içinde çimlenirler. Fidelerin bakımına 1. usuldeki gibi devam edin.

Zararlıları/Hastalıkları

Kapalı mekanlarda, esintisiz köşelerde yaşayamazlar. Yazın direkt güneş alabilen yerlerde ölme riski çok büyük. Bunlara dikkat edin. Yaprak bitleri dadanabilir. O zaman ilaçlamak gerekiyor. Yaz sıcaklarında çuha çiçeği yapraklarında külleme hastalığı görülebilir. Sebep ortamda gece ıslaklığı olmasıdır onun için sulamak gerektiği zaman öğleye doğru sulamalısınız.