ANAVARZA’YI KİMDEN ÇALIYORSUNUZ?
ANAVARZA’YI KİMDEN ÇALIYORSUNUZ?
Anavarza Antik Kenti, Kozan ilçesini hatta Adana ilini turizmde ayağa kaldıracak büyük bir umut, büyük bir tarihi kaynaktır. Anavarza Antik Kenti birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, gerek askeri, gerek, siyasi, gerekse kültürel etkinliklerde tarih sayfasında önemli yeri olan bir yerleşim merkezidir.
Dünyanın birçok ülkesinden insanlar bu tarihi mekânı görebilmek için Anavarza’yı ziyaret ederler. Resim çekerler ve kendilerini o fantastik mekân içerisinde Anavarza’nın tarihi ile baş başa bulurlar.
Özellikle Anavarza dediğinizde burayı ziyaret eden yerli yâda yabancı turistlerin çok iyi bildikleri bir Hatun Dilci teyze ve mozaikli havuz vardır. Hatun teyze hayatı boyunca rahmetli eşiyle burada müze görevlisi olarak Anavarza’ya sahip çıkmış korunmasını sağlamıştır.
Kendisi artık yaşlandığı için bu görevini sürdüremiyor. Fakat buraya gelen turistler ilk önce onu ziyaret ediyorlar.
Artık Hatun Dilci’nin evini ziyarete gelen yerli ve yabancı turistler hayatının en büyük şoklarını yaşıyor. Burayı sözde koruma ve tarihi mekânı gün ışığına çıkarmaya çalışan yetkililer tarafından burada bulunan mozaikli havuz hunharca kazınıp kaçırılmış. Bu talanın soygunun en acı yanı bunu yapanın bu konuda resmiyet taşıyan kişiler olması.
Hatun Teyze’yi ziyaret edip hatırını sormak istediğimde her zamanki güler yüzü ve neşesinin yerinde onu ilk kez ağlarken gördüm.
“Ne oldu Hatun teyze” diye sorunca
“Türkeş’im mozaikli havuza bakar mısın” dedi.
Mozaikli havuza baktığımda isyan ettim. Anavarza’nın simgesi olan havuzun içerisindeki tarihi mozaikler önce ispiralle parçalara bölünmüş daha sonra da keski kullanılarak altlarından patlatılarak bezlere sarılıp Adana’ya müzenin tozlu raflarına kaldırılmış.
Bu konuyu yıllarca gündeme getirdim. Bu mozaikleri üzerini camla yâda polyesterle kaplayın bozulmasın diye. Ama maalesef korumak adı altında tarihi söküp attılar.
O mozaikleri patlatıp sökmek yerine günümüz teknolojisinde her türlü imkan var o havuz ille de kaldırılacaksa komple kaldırılıp uygun bir yere taşınabilirdi.
Kazıyı yöneten Çukurova Üniversitesi eğitim görevlisine “Sizin yaptığınız mezar hırsızlarının yaptığından farksız. Onlar çalıyor yok ediyor, siz de korumak adı altında söküyor yok ediyorsunuz. Ne yapmaya çalışıyorsunuz” dediğimde bana “Kazı bitince o parçaları getirip tekrar yerine koyacağız” dedi.
“Peki, bu kazı kaç yüz yıl sürecek” diye sorduğumda “Yüz ile yüz elli yıl arasında sürebilir” dedi.
Bu salakşörler 100 – 150 yıl yaşayacaklar da getirip o tarihi mozaikleri yerine Japon yapıştırıcısıyla yapıştıracaklar.
Bir kadının yıllardan beri koruduğu bir tarih abidesini maalesef yetkililer koruyamamış yok olmasına seyirci kalmışlardır.
Şimdi Anavarza’ya gittiğinizde boşaltılan mozaikli havuzun üzerinin de toprakla doldurulup düzlenerek tamamen yok edildiğini görebilirsiniz.
Anavarza’da kazıda çıkarılan buluntular, tarihi eserler Adana’ya müzeye kaldırılmak yerine Gaziköy Belediye Binasını bölge müzesi haline çevirerek mükemmel bir şekilde turizme kazandırılıp Gaziköy’e de canlılık katabilirdi.
Buraya sahip çıkması gereken Kozan Kaymakamı Sayın Avni Oral, Kozan Belediye Başkanı Sayın Musa Öztürk, Kozan Belediyesi Kültür Müdürü Sayın Yaşar Şenöz kazı açılışında kazma vurmaktan öte gidememiş, Anavarza tarihine sahip çıkamamışlardır.
Kendi yönetimlerinde olan Anavarza’yı Kozan’da teşhir etmek yerine Adana’ya kaptırmışlardır.
Yöneticilik ve tarihe sahip çıkmak masada oturmakla, tanıtım katalogları hazırlatmakla olmuyor. Oraya gidip o insanların sofrasına konuk olup, onları dinlemek, oradaki tarihi yaşamakla olur.
Kazıda taşınamayan sütunlar kalırken diğer buluntular buradan sözde kayıt altına alınıp Adana’ya taşınırken Kozan Kaymakamlığının ya da Kozan Belediyesinin hangi yetkilileri gözlemde bulunuyor?
Çıkan sütunların yanında üzerinde yazıtlar bulunan çok değerli mezar taşlarının da resmini çekmek istediğimizde “Henüz kayıtlara geçmedi o yüzden resim çekemezsiniz” diyen kazı ekibine “Hayrola ne oluyor kayıtlara geçmediyse başka yerin kayıtlarına mı geçeceksiniz” diye neden soramıyorlar.
Yıllarca “Anavarza’dan pis kokular geliyor” buraya gelen bakanlık ödenekleri kullanılmayıp çalındı diye yazdım. Ama artık Anavarza çalınıyor beyler! Kozan’dan taşınıyor haberiniz olsun…