BAYRAM HASAN YİĞİT
Tapan’ı Fıstık Çamı ile Kalkındıralım
28 Temmuz 2010 tarihinde akşam 9:00 sularında önemli bir haberi takip etmek için “www.ntvmsnbc.com” internet sitesine girdim. Takip ettiğim haberi okuduktan sonra, sitede dolaşırken şuanda da yayında olan ve linki“http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/323160.asp” olan “Fıstık Çamı Dünyalarını Değiştirdi” başlıklı yazıyı okudum. Yazı şöyle başlıyordu. “İzmir’in Bergama ilçesine bağlı Kozak Beldesinin 16 köyünün kaderi fıstık çamlarıyla değişti. Daha önce bağcılık yaparak geçimini sağlayan bölge köylerinde 1986 yılından itibaren fıstık çamının keşfedilmesiyle bu köylerde yaşam standartları bir anda değişti”.
Bu yazıyı okuduktan sonra, Tapan’ın bütün köylerinde çam ağacı yetişiyor, neden fıstık çamı yetişip, Bergama’nın Kozak beldesinin köyleri gibi yaşam standartları yükselmesin diye düşündüm. Google’dan bir Türkiye haritası buldum ve İzmir-Bergama ile Tapan’ın konumunu karşılaştırdım. Tapan daha güneyde kalıyordu. Tapan’da fıstık çamı yetişip, yetişmeyeceğini biraz daha araştırmam gerekiyordu. Google sağ olsun. Google’a girip “Fıstık Çamı Yetiştiriciliği” yazdım ve enter tuşuna bastım. Birçok veri çıktı karşıma. Birkaçlink açıp, kapattıktan sonra Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Urla/İzmir’de çalışan Dr. Serap Bilgin’in “Fıstık Çamı Yetiştiriciliği” başlıklı makalesi çıktı karşıma. Tam da aradığım yazıydı. Makalede fıstık çamının nasıl yetiştirileceği ve Türkiye’de fıstıkçamı ormanlarının doğal yayılış alanlarının haritası verilmekteydi. Bu harita aşağıda da verilmektedir. Tapan’a en yakın, Maraş’ın Önsan köyünde doğal olarak fıstık çamı yetişiyorsa, Tapan’da da yetişmemesi için hiç bir neden yoktu.
Bu araştırmamın üzerinden bir hayli zaman geçti. Ama Tapan’da fıstık çamı yetiştirme fikri aklımdan hiç çıkmadı. 2011 yılı yazında Tapan’a gittiğimde eşe dosta sordum. Tapan’da fıstık çamı yetişiyor mu diye? Birkaç kişiden duydum. Yıllar önce çeşitli yerlere Tarasa giden köylüler, numune olarak fıstık çamı fidanları getirip Tapan’a dikmişler ve meyve vermeye başlamış. Bu kişilerden bazıları ile konuştum ve yetişmiş ağaçları yerinde gördüm. Doğru yaldaydım. Tapanda fıstık çamı yetişiyordu. Ama şimdiye kadar yapılanlar numunelikti. Bizim fıstık çamı miktarını çoğaltmamız gerekiyordu. Hatta, zaman içinde, Tapan’daki mevcut çam ağaçlarını fıstık çamı ile değiştirmemiz gerekiyordu.
Diğer taraftan da, markete her gittiğimde baharat reyonlarına uğrayarak, çam fıstığını fiyatlarını kontrol etmeye başladım. İnanılır gibi değildi. Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi, 25 gram çam fıstığı 5 – 6 TL arasında satılıyordu. Yani 1 kilogram çam fıstığı 200 TL’nin üzerindeydi ve Tapanı kalkındıracak ürün belliydi artık.
“Tapan’ı Fıstık Çamı Yetiştirerek Kalkındırma” fikrimi 16 Kasım 2012 Cuma günü Sn. Şeref Işık, Sn. Fatih Azgın ve Sn. Ziya Yiğit ile birlikte kaymakam Sn. Mehmet Balıkçılar’a anlatıp, desteğini aldık. Aynı gün, yine aynı ekip ile Orman İşletme Müdürü Sn. Güngör Köse’yi ziyaret edip, fikrimi söyledik. Sn. Köse fikrimize destek vererek köy muhtarları dilekçe ile başvurması halinde her köye “bedelsiz” 1 kamyon fıstık çamı gönderebileceklerini söyledi.
Fakat insanları ikna etmek için, önce bir örnek gerekiyordu. Bu fikri hayata geçirmek için, kardeşlerimin desteğini alarak, Osmaniye Orman işletmesinden tedarik ettiğimiz 300 adet fıstık çamını, 26 Kasım tarihinde, Tapan – Kaşaltı Köyünün Kızıseki mevkiinde bulunan 10 dönüm tarlamıza diktik.
Değerli Tapanlılar,
Sizde verimsiz arazilerinize, hazineden alabileceğiniz arazilerinize, fıstık çamı dikerek, kendinizi ve Tapanı kalkındırabilirsiniz. Bergama’nın Kozak Köylüleri fıstık çamı dikerek kalkınıp, kaderlerini değiştirdilerse, sizler neden kaderinizi değiştirmeyesiniz. Unutmayalım ki; çocuklarınıza ve torunlarına bırakabileceğiniz en iyi miras fıstık çamıdır. Benim dedem veya babam tarlalarına fıstık çamı dikmiş olsalardı, bizler yoksulluk içinde büyümemiş olacaktık.
Bugünler ağaç dikmek için çok uygun bir zaman. Bu yıl Mart ayına kadar bir fidanı dikmezseniz, bu yılı kaybedeceksiniz. Zaman kaybetmeden orman işletmesinden bedelsiz temin edeceğiniz fıstık çamlarını tarlalarınızın uygun yerlerine dikiniz.
Saygılarımla,
Bayram Hasan Yiğit