BAYRAM HASAN YİĞİT
Tapan’ı Yapay Göletlerle Kalkındırma
2005 yılının Ağustos ayı başında Varsaklar Derneği Sofula’da toplanmış Tapanı nasıl kalkındırırız diye konuşmuştuk. Hepimizin hem fikir olduğu, Tapan’ın toprakları sulanır ise, Tapan kısa sürede kalkınacaktır. Tamamen gönüllülük esasına dayalı bir ekip oluşturup, Tapan’da inceleme yapmaya ve buradan çıkacak sonuçla devletin ilgili birimleri ile konuşmaya karar verdik. Dediğimizi de yaptık. Yaptığımız çalışmalar sonucunda Tapan’ın yapay gölet ile sulanabilineceğine karar verdik. Yaptığımız çalışmaları da Feke Kaymakamlığına, Adana İl Özel İdaresine, DSİ’ye ve Kırsal Kalkınma Dairesi Başkanlığına ilettik. Sonuç ise; tahmin ettiğiniz gibi, yılan hikayesi, yani sonuç yok.
Aradan 7 yıl geçti. Ama benim aklımdan Tapan’ın sulanması hiç çıkmadı. Çeşitli sohbetler sırasında Mersin’in yaylalarında tarlaların yapay göletlerle suladıklarını duydum. Bunun ne kadar gerçek olduğunu anlamak için, Mersin’in Gözne kasabasının Değirmendere köyünden bir arkadaş bulup, buraya 10 Kasım 2012 tarihinde ziyarete gittim. Yollarda ve Değirmendere köyünde gördüğüm göletler beni şaşırttı ve çok hoşuma gitti. Köylülerle ve gölet yapan ustalarla konuştum. Notlar aldım ve fotoğraflar çektim. Öğrendiklerimi hem yazmalıydım, hem de insanlara, özellikle de Tapanlılara anlatmalıydım.
Bir gölet nasıl yapılacağı aşağıda anlatılmaktadır.
Sulanacak arazinin kaç dönüm olduğu tespit edilir.
Suyun serbest düşmesinden faydalanmak için gölet sulanacak arazinin üst kısmına yapılır.
Gölet, kışın yakından geçen bir derenin suyu ile doldurulur. Gölet yeri seçilirken buna dikkat edilmelidir.
Bir dönüm tarla için 250 ton gölet hacmi olması gerekir. Örnek; 10 dönüm tarla için 2500 ton gölet hacmi olması gerekir.
İş makinası ile gölet yukarıda verilen fotoğrafta gösterildiği gibi açılır ve üzerine membrane (kalın muşamba) serilir.
Yazın sıcaktan dolayı buharlaşma yarım metre ile bir metre arasında olmaktadır. Gölet hacmi hesaplanırken bulaşma miktarı da hesaba katılmalıdır.
Değerli Tapanlılar,
Yukarıda anlatıldığı gibi, yapay gölet yapmak zor değil. Duyduğum kadarı ile, siz iş makinaları ile göleti hazırlatırsanız, tarım il müdürlüğü gölet muşambasını veriyormuş. Ama bilgi doğru olmayabilir.
Benim size önerim ise; devlet ister yardım etsin, ister etmesin, siz kendi göletinizi yapar ve çok çalışırsanız, göletin parasını suladığınız sebzelerle ile bir yılda çıkarırısınız.
Mersin’in Gözne kasabası ve çevresindekiler 10 yılda memleketlerini yapay göletlerle kalkındırmışlar. Neden Tapanlılarda yapay göletlerle kendi yöresini kalkındırmasın?
2013 yılını, Tapan’da gölet yapma yılı ilan edip, Tapan’ı Yapay Göletlerle Kalkındıralım.
Saygılarımla,
Bayram Hasan Yiğit